Amsterdam, 18 februari 2021

Betreft: in gesprek over heropening van de boekwinkels

Geachte heer Rutte,

Namens de Nederlandse boekverkopers doe ik een klemmend beroep op u om met ons in gesprek te gaan over de wijze waarop de boekwinkels weer open kunnen. Het water staat de boekverkopers inmiddels aan de lippen, ondanks het openen van een afhaalloket en de vaak hartverwarmende morele steun. Van lezers, maar ook van bestuurders en politici.

De Coöperatieve Koninklijke Boekverkopersbond UA vertegenwoordigt bijna 1.500 winkels die boeken, kranten en tijdschriften beschikbaar maken in dorpen en steden. Deze week voerden wij een peiling uit onder onze leden. Daaruit komt een zeer pijnlijk beeld van hoe de boekwinkels ervoor staan. In 2020 daalde de omzet bij een derde van de fysieke boekwinkels met meer dan 20% ten opzichte van het jaar ervoor. Die daling is met name veroorzaakt door de lockdown (slechts twee weken in december), hetgeen duidelijk maakt dat het cadeauseizoen van cruciaal belang is voor de boekhandel. Persoonlijk bezorgen (hoe sympathiek ook) en het afhaalloket zetten voor de boekhandels geen zoden aan de dijk. De gemiddelde omzetstijging na opening van het loket is vrijwel nihil terwijl de administratieve druk toeneemt. Uit een peiling van vandaag blijkt dat 60% van de boekverkopers in Nederland binnen drie maanden ernstige liquiditeitsproblemen verwacht.

Als er één positieve uitkomst van de coronabeperkingen is, dan is het wel de sterk gestegen behoefte van Nederlanders om te lezen. Maar onder de huidige omstandigheden gaan de boekhandels ten onder.

Wij wensen u wijsheid bij de bestrijding van deze enorme crisis en wij ondersteunen de noodzaak om nog steeds strenge maatregelen te nemen om het coronavirus te bestrijden. Maar wij vragen ook om een realistisch korte-termijn-perspectief in het belang van de boekhandelaar die als cultureel ondernemer steeds radelozer wordt en in het belang van de lezer die ook straks nog graag een boekhandel in de straat of buurt overhoudt. Uit internationaal onderzoek blijkt dat als een boekhandel verdwijnt, er geen nieuwe voor terug komt. Dat betekent dat in de komende weken al een forse verschraling van het aantal boekhandels in Nederland zichtbaar zal worden: ondernemers kondigen aan hun deuren te gaan sluiten omdat de impact op schuldenlast te groot wordt. De verwachting is dat de boekverkopers drie tot vijf jaar nodig gaan hebben om terug te keren naar de financiële basis van december 2019.

Heel graag gaan wij op zeer korte termijn in gesprek over het moment en de wijze waarop boekwinkels de deuren weer mogen openen. Want in deze sector zijn de marges gering, terwijl de cultureel maatschappelijke betekenis groot is, zo blijkt ook uit de publieke steun. Onze inzet is om dit vanaf 3 maart a.s. te kunnen doen.

In 2020 hebben de boekhandels bewezen op een veilige en verantwoorde manier open te kunnen zijn, met inachtneming van alle coronamaatregelen. Onze boekverkopers staan klaar om dit opnieuw te doen.

Echter, als het nodig is om dit gefaseerd te doen (bijvoorbeeld door variabele openingstijden, met een nadruk op daluren) dan staan wij ook klaar om dit uit te voeren. Wij hebben draaiboeken gereed en bespreken deze graag met u.

Met vriendelijke groet,

Anne Schroën, directeur

Coöperatieve Koninklijke Boekverkopersbond UA

In afschrift aan:

Fractievoorzitters in de Tweede Kamer

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

De minister van Justitie en Veiligheid

De staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat